Με βασικό μας στόχο το ηρωικό Μεσολόγγι και την παρακολούθηση της τελετής της Εξόδου, ξεκινήσαμε το με δύο πούλμαν σχεδόν γεμάτα, το Σάββατο, 16/4, και, αφού κάναμε μια μισάωρη στάση, φύγαμε για την Τουρλίδα, όπου θα επισκεπτόμαστε το Μουσείο Άλατος.

Η Τουρλίδα είναι στην ουσία μια κατοικημένη νησίδα του Πατραϊκού, που τη διασχίζει ένας μακρύς δρόμος, ο οποίος και διαχωρίζει τις 2 λιμνοθάλασσες, τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και τη λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας, με τις χαρακτηριστικές καλύβες, τις “ πελάδες ” και τα πολλά και διάφορα είδη πουλιών. Πήρε το όνομά της από το ομώνυμο υδρόβιο πουλί που απαντά στα νερά της λιμνοθάλασσας.

Μετά την αναχώρηση μιας ομάδας πεζοπόρων, η οποία θα έφτανε ως το Μεσολόγγι με τα πόδια, χωριστήκαμε σε 2 ομάδες και ξεναγηθήκαμε στο μικρό αλλά εξαιρετικό μουσείο Άλατος. Κάποτε ήταν ο «Θάλαμος», το κατάλυμα για τους εργαζόμενους στις αλυκές.

Περιηγούμενοι στις αίθουσές του μάθαμε πολλά πράγματα για το αλάτι , τη σχέση του με την οικονομία, την υγεία, το περιβάλλον, τα είδη του και τις πάμπολλες χρήσεις του. Πληροφορηθήκαμε αρκετά για τις 4 αλυκές του Μεσολογγίου και θαυμάσαμε τη συλλογή με τις 1.500 αλατιέρες από το 1800 ως σήμερα!

Ακόμα και έργα καλλιτεχνών εμπνευσμένα από το αλάτι μπορεί κανείς να δει σε αυτό το μουσείο! Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλοντα χώρο μαγικό, τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, που δίνει ζωή σε εκατοντάδες σπάνιων πτηνών…

Σειρά είχε το πρόσφατα δημιουργηθέν Ξενοκράτειο μουσείο, το κεντρικό μουσείο της Αιτωλοακαρνανίας, μέσα στην ίδια την πόλη του Μεσολογγίου, το οποίο στεγάζεται σε διατηρητέο κτήριο του τέλους του 19ου αι., δωρεά του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Κων/νου Ξενοκράτη.

Στις αίθουσες του ισογείου και του πάνω ορόφου εκτίθενται ευρήματα από τις αιτωλικές και Ακαρνανικές πόλεις, όπως η Καλυδώνα, η Πλευρώνα, η Αλίκυρνα, το Άκτιο, η Νικόπολη, οι Οινιάδες κ.ά., από τους προϊστορικούς χρόνους έως τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Μετά την ξενάγηση και των δύο ομάδων ακολούθησε γεύμα στην Τουρλίδα .

Χορτάτοι από το φαγητό και το ωραίο περιβάλλον, αναχωρήσαμε για τη Ναύπακτο. Το ένα πούλμαν κατέλυσε σε ξενοδοχείο στην παραλία του Γρίμποβου και το άλλο στην παραλία της Ψανής, από την άλλη πλευρά του γραφικού λιμανιού της πόλης.

Ξεκουραστήκαμε λίγο, αφού πήραμε όλοι τα δωμάτιά μας, και στις 7:30 το απόγευμα φύγαμε για το ηρωικό Μεσολόγγι.

Κάποιοι πρόλαβαν να κάνουν μικρή βόλτα στην όμορφη πόλη της Ναυπάκτου, στο γραφικό λιμανάκι, κυρίως, με τον Παξινό Γιώργο Ανεμογιάννη στον δυτικό βραχίονα να παρακολουθεί την πόλη από ψηλά κρατώντας έναν πυρσό στο χέρι. Το Μάιο του 1821 έβαλε φωτιά σε μια τουρκική κορβέτα, αλλά τον έπιασαν και είχε άσχημο τέλος.

Για να τον τιμήσουν έστησαν το χάλκινο άγαλμά του σε αυτό το σημείο του λιμανιού. Στην πλευρά αυτή βρίσκεται και το λιτό πάρκο Θερβάντες με τη ραδινή φιγούρα του Ισπανού ποιητή και συγγραφέα, αξιωματικού στην περίφημη ναυμαχία της Ναυπάκτου, τον Οκτώβριο του 1571, στην οποία οι ενωμένοι Ευρωπαίοι κατάφεραν σημαντικό πλήγμα στους Τούρκους. Στην ανατολική πλευρά του λιμανιού με τα όμορφα παραδοσιακά κτίρια και τα μαγαζάκια το Φετιχέ Τζαμί, κτισμένο το 1499 από το Σουλτάνο Βαγιαζίτ ως προσφορά στον Αλλάχ.

Κάθε χρόνο το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων  γιορτάζεται η Έξοδος του Μεσολογγίου με μεγάλη λαμπρότητα και με την παρουσία Ελλήνων και ξένων, που έρχονται να αποτίσουν φόρο τιμής σε όλους τους γενναίους που θυσιάστηκαν στις 10 Απριλίου του 1826, κατά τη 2η πολιορκία. Γι΄αυτό εξάλλου βρεθήκαμε κι εμείς  στον μαρτυρικό αυτό τόπο.

Φτάσαμε την ώρα που η παρέλαση είχε ήδη ξεκινήσει και πολλοί από εμάς, για να αποφύγουν τον συνωστισμό, την παρακολουθούσαν από τη γιγαντοοθόνη που είχε στηθεί μπροστά στην είσοδο του Κήπου των Ηρώων. Από μια πλαϊνή πόρτα μπήκαμε στον Κήπο, τον χώρο όπου έθαβαν τους νεκρούς τους οι Μεσολογγίτες κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, αφού ήταν αποκλεισμένο το νεκροταφείο. Ξεχωρίζει εδώ ο Τύμβος με οστά αγωνιστών, με το μαρμάρινο λιοντάρι στην κορυφή, δώρο του Όθωνα και της Αμαλίας, ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη με την “Παιδούλα”, σταυροί πεσόντων και πολλά άλλα μνημεία Ελλήνων και ξένων αγωνιστών, όπως του Μάγερ και του Λόρδου Βύρωνα.

Η πένθιμη πομπή ξεκινά πάντα από τον χώρο της Μητρόπολης του Αγ. Σπυρίδωνα, και καταλήγει μετά από 3 σχεδόν ώρες στον Κήπο των Ηρώων. Παρέλασαν νέοι και ενήλικες με παραδοσιακές φορεσιές από όλη την Ελλάδα, κρατώντας το λάβαρο του Αγώνα καθώς και όπλα της εποχής της Επανάστασης. Συγκινητική η σεμνότητα και η ευλάβεια όσων παρήλαυναν, όπως όλη η τελετή συνολικά, που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο με μεγάλη συμμετοχή από συλλόγους και ομάδες από όλη την Ελλάδα. Σχετικά μικρότερη, βέβαια, η φετινή συμμετοχή, λόγω της πανδημίας…

Μετά την επιμνημόσυνη δέηση στον χώρο του Κήπου και την εκφώνηση πανηγυρικού από τον Δήμαρχο ακολούθησαν η αναπαράσταση της ανατίναξης του Χρήστου Καψάλη και ψαλμοί από τη χορωδία του Πνευματικού κέντρου.

Μετά το τέλος της παρέλασης και τη λήξη της τελετής, περπατήσαμε στα στενά της « ιεράς πόλεως», περάσαμε μπροστά από τη Δημοτική Πινακοθήκη, που στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο του Δημαρχείου της πόλης, στην πλατεία του Μ. Μπότσαρη, και φιλοξενεί  πρωτότυπους πίνακες αλλά και  αντίγραφα γνωστών έργων του Ντελακρουά και άλλων καλλιτεχνών, παρατηρήσαμε όμορφα αρχοντικά αλλά και λιτά σπίτια και καθίσαμε σε κάποια καφετέρια ή σε ταβέρνα, όσοι ήθελαν να τσιμπήσουν κάτι.

Συγκινημένοι από τον όλο εορτασμό αναχωρήσαμε από το Μεσολόγγι στις 11 το βράδυ, ικανοποιημένοι που καταφέραμε να κάνουμε το “ προσκύνημά ” μας και να συμμετέχουμε κι εμείς στην απότιση φόρου τιμής προς όλους εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία μας.

Κυριακή πρωί, 17 Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων, μετά το πρωινό μας, πήραμε τον δρόμο για την αρχαία Πλευρώνα. Ο αρχαιολόγος-ξεναγός μας, ο ίδιος που μας ξενάγησε και στο Ξενοκράτειο, έκανε μια εισαγωγή, σε ένα απάνεμο και προστατευμένο σημείο, αφού βγάλαμε τα εισιτήριά μας, γιατί ψιλόβρεχε και φυσούσε αρκετά.

Η Νέα Πλευρώνα, μετά την καταστροφή της από τον Δημήτριο τον Β΄ τον Μακεδόνα, το 235/4 π. Χ. , ιδρύθηκε σε στρατηγικό σημείο,  χαμηλό και βραχώδη λόφο, με το ιπποδάμειο σύστημα και με ισχυρή οχύρωση, σε τοποθεσία η οποία δεσπόζει στη γύρω πεδιάδα, τη λιμνοθάλασσα και τις αλυκές του Μεσολογγίου.

Αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα οχυρωματικής τέχνης της ελληνιστικής περιόδου στη δυτική Ελλάδα.

Από την οχύρωση εντύπωση προξενούν η κεντρική πύλη και οι πύργοι της.  Η πόλη διαθέτει θέατρο και μια μεγάλη λαξευμένη δεξαμενή με εσωτερικά κτιστά χωρίσματα, λουτρά με υπόκαυστα, στάδιο και πρέπει να προσθέσουμε ότι διέθετε και λιμάνι, όπου διατηρείται τμήμα τείχους.

Με το τέλος της εξαιρετικής ξενάγησης μπήκαμε στα πούλμαν και πήραμε τον δρόμο για Αγρίνιο, για τον γύρο της Τριχωνίδας, της μεγαλύτερης λίμνης της Αιτωλοακαρνανίας αλλά και όλης της Ελλάδας, αρχίζοντας από τα νότια παράλιά της. Μικρά ή μεγαλύτερα χωριά, άλλα κοντά άλλα μακρύτερα από τη λίμνη, όπως οι Παππαδάτες, η Γραμματικού, η Γαβαλού, με το αρχαίο Τριχώνειο κοντά της, η Καψορράχη, τα Σιταράλωνα, το Πετροχώρι με την καλύτερη θέα στη λίμνη, “ παρέλασαν ” μπροστά μας ως το Θέρμο. Υπήρξε πρωτεύουσα της Αιτωλικής Συμπολιτείας, θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο όλων των Αιτωλών τον 4ο αι. π.Χ.

Φτάσαμε στην Αγ. Σοφία, λίγο βορειότερα, με τους μικρούς αλλά εντυπωσιακούς καταρράκτες της, τους οποίους επισκέφθηκαν οι πεζοπόροι μας

Οι πηγές της Αγίας Σοφίας αλλά και οι περίφημοι Δίδυμοι καταρράκτες του ποταμού Μοκιστιάνου, βρίσκονται λίγο πριν το Θέρμο, στο χωριό Αγία Σοφία, ακολουθώντας τον παραλίμνιο δρόμο βόρεια της Τριχωνίδας από την πλευρά του Παναιτωλίου. Λίγο πριν το χωριό ξεκινάει το μονοπάτι και κατεβαίνει στο φαράγγι και στην κοίτη του ποταμού Μοκιστιάνου.
Το φαράγγι είναι επισκέψιμο στο μεγαλύτερο μέρος του μέσω μονοπατιού που το διασχίζει σε όλο το μήκος του. Το μονοπάτι ξεκινά και από τις Πηγές της Αγίας Σοφίας και διερχόμενο το φαράγγι, αλλού κοντά στην κοίτη του ρέματος και αλλού πιο μακριά, καταλήγει στη λίμνη όπου εκβάλλει το ρέμα πολύ κοντά στα Λουτρά Μυρτιάς,  συνολικού μήκους περίπου 7 χμ.

Στην αρχή της πορείας του μονοπατιού από την Αγία Σοφία προς τη λίμνη συναντάμε και τις  Πηγές της Αγίας Σοφίας καθώς και αρκετούς  νερόμυλους, νεροτριβές και αγροκτήματα), που σε άλλες εποχές έδιναν ζωή στην συγκεκριμένη περιοχή. Το πρώτο, όμως, που καθιστά το φαράγγι αξιοζήλευτο προορισμό είναι οι Δίδυμοι Καταρράκτες του Μοκιστιάνου, το πολύτιμο διαμάντι του φαραγγιού.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι Δίδυμοι καταρράκτες είναι εύκολα προσεγγίσιμοι τόσο από την Αγία Σοφία όσο και από τη Μυρτιά με αγροτικούς δρόμους που καταλήγουν σε κοντινά στους καταρράκτες σημεία. Το κατέβασμα στους καταρράκτες έχει μια μικρή δυσκολία αλλά το θέαμα που αντικρύζεις μόλις φτάσεις εκεί σε αποζημιώνει. Δυο τεράστιοι καταρράκτες πέφτουν ψηλά από ένα βράχο με θόρυβο  σχηματίζοντας μια όμορφη λιμνούλα και σκορπίζοντας δροσιά γύρω-γύρω σε μεγάλη απόσταση. Εδώ καθίσαμε αρκετή ώρα για να θαυμάσουμε τους καταρράκτες και αφού βγάλαμε αναμνηστικές φωτογραφίες και video πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Ανεβήκαμε το ανηφορικό μονοπάτι και φτάνοντας στο δασικό δρόμο κατηφορίσαμε για τη λίμνη και το χωριό Μυρτιά. Η  διαδρομή ήταν  πολύ όμορφη και οι δίδυμοι καταρράκτες υπέροχοι κάνοντας μια απόσταση περίπου  8.5 χιλ. μέσα σε  τρεις ώρες περίπου. Από τη Μυρτιά το πούλμαν μας μετέφερε στο Ντουγρί  στις  ταβέρνες όπου και συναντήσαμε και τους υπόλοιπους τουρίστες.

Οι τουρίστες βρέθηκαν στην αξιόλογης αρχιτεκτονικής  Μονή Μυρτιάς, λίγο πιο νότια. Χτίστηκε το 1491 σε τοποθεσία με θέα προς τη λίμνη, διαθέτει ένα μικρό καθολικό, γεμάτο με τοιχογραφίες, και παρεκκλήσια, κελιά, 2 μοναχούς και είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, πολύτιμες εικόνες της οποίας φυλάσσονται εδώ.

 

Στο μοναστήρι αυτό έμεινε για κάποιο διάστημα και ο Κοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος καταγόταν από το κοντινό Μέγα Δένδρο.

Αφήνοντας πίσω τη Μυρτιά, σε λίγα μόλις χιλιόμετρα, σταματήσαμε στο μικρό παραλίμνιο χωριό Δογρή ή Ντουγρί, όπως ονομάστηκε από τον Μουχτάρ Πασά, για το γεύμα μας. Επιλέξαμε κάποια από τις 2 όμορφες ταβέρνες, όπου δοκιμάσαμε νόστιμα θαλασσινά και ψάρι, όπως η μέρα το καλεί, και χορτάτοι αναχωρήσαμε.

Επιστρέφοντας, κάναμε μια μισάωρη στάση στο Θέρμο, για καφέ και σύντομη βόλτα.

Ύστερα πήραμε το δρόμο Θέρμου-Ναυπάκτου περνώντας από τη σιδερένια γέφυρα Μπάνια στον Εύηνο  ποταμό και φτάσαμε έξω από την Ναύπακτο. Διασχίσαμε τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, αυτό το σύγχρονο επίτευγμα που εγκαινιάστηκε το 2004, την παραμονή της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, εκατό και πλέον χρόνια μετά την πρόταση του Χαρίλαου Τρικούπη στο ελληνικό κοινοβούλιο για γεφύρωση του Στενού και βρεθήκαμε απέναντι στην Πελοπόννησο.

Εδώ οι Τούρκοι κατασκεύασαν τα “ Μικρά Δαρδανέλλια ” στην είσοδο του Κορινθιακού κόλπου, ένα στο Ρίο κι ένα στο Αντίρριο, για την προστασία της Ναυπάκτου. Σήμερα στέκουν στο ίδιο σημείο “ φύλακες ”  της Γέφυρας.

Μετά από μια σύντομη στάση στο Κιάτο για καφέ και άλλες ανάγκες, κατά τις 9 ήμαστε στη Νίκαια, έχοντας περάσει ένα όμορφο διήμερο τιμώντας και πάλι τους ήρωες του Αγώνα για την Ανεξαρτησία μας, γνωρίζοντας την ελληνική φύση ακόμα καλύτερα, μαζί με παλιούς και νέους φίλους!